โครงการพัฒนาบ้านโปง   อันเนื่องมาจากพระราชดำริ    มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ความเป็นมา

การป้องกันการตัดไม้ทำลายป่า บริเวณลุ่มน้ำห้วยแม่โจ้   โดยราษฏรที่อาศัยอยู่บริเวณตำบล ป่าไผ่และบริเวณใกล้เคียง ทำให้ป่าไม้อันเป็นต้นน้ำห้วยแม่โจ้     มีสภาพค่อนข้างดี เมื่อเปรียบเทียบกับบริเวณ ลุ่มน้ำอื่นที่ใกล้เคียงในช่วงก่อน   พ.ศ.  2520    อย่างไรก็ดีแม้ว่าราษฏรจะได้ช่วยพยายามรักษาป่าไม้อยู่แล้วก็ ตาม การลักลอบตัดไม้ในบริเวณพื้นที่ลุ่มน้ำดังกล่าวข้างต้นยังมีอยู่เสมอทำให้สภาพป่าเสื่อมโทรมลงทุกที ๆ และลำน้ำห้วยแม่โจ้ ซึ่งเคยมีน้ำไหลตลอดฤดูกาลเริ่มหยุดไหลในฤดูแล้ง เพิ่มเติม

ที่ตั้งโครงการและข้อมูลพื้นฐาน

มหาวิทยาลัยแม่โจ้     จังหวัดเชียงใหม่ เพิ่มเติม

วัตถุประสงค์ของโครงการ

1  เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรป่าไม้ต้นน้ำห้วยแม่โจ้ 
2   เพื่อจัดเป็นพื้นที่ปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ   เนื่องในวโรกาสพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว ทรงครองราชย์ปีที่ 50                                                                                    
3  เพื่อจัดเป็นอนุสรณ์สถาน  เนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาองค์สมเด็จ พระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ  ทรงมีพระชนมพรรษา   5   รอบ
4   เพื่อดำเนินโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช  อันเนื่องมาจากพระราชดำริ  สมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
5  เพื่อสนับสนุนอาชีพเกษตรและอาชีพอื่นให้ราษฎรมีฐานะดีขึ้น
6  เพื่อเป็นสถานีวิจัย  ฝึกอบรม และแปลงสาธิตให้แก่นักศึกษา และประชาชนทั่วไป

เป้าหมายโครงการ

1 ปรับปรุงและปลูกป่าเพิ่มเติมในพื้นที่ป่าทั้งหมด  ของมหาวิทยาลัย  และจัดพื้นที่นันทนา การด้านวนอุทยานใต้ลุ่มน้ำ
2 จัดทำแปลงปลูกไม้ใช้สอยเพื่อให้ราษฎรหมู่บ้านโปงใช้ประโยชน์โดยใช้พื้นที่ป่าหมด สภาพ 
3  แนะนำให้ราษฏรใช้ความรู้ทางเกษตรแผนใหม่ และเกษตรครบวงจรเพื่อปรับปรุงการ เกษตร
        3.1  การเพิ่มผลผลิตพืชที่ ใช้เป็นอาหารอย่างน้อยร้อยละ 15 - 20
        3.2  การเลี้ยงสัตว์เป็นอาหารอย่างน้อย 1 - 2 ชนิด
        3.3  การปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์เป็นรายได้หลัก ได้แก่ ไม้ผล พืชผักและไม้ดอก
4   ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในด้านการพัฒนาสาธารณูปโภค อาทิแหล่งน้ำ การคมนาคม  ไฟฟ้า   และที่อยู่อาศัย

งบประมาณ

ปีงบประมาณ

เงินรายได้

งบประมาณแผ่นดิน

รวม

ปีงบประมาณ  2549

594,000

709,000

1,303,000

ผลการดำเนินงาน

       มหาวิทยาลัยแม่โจ้ได้ดำเนินการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติเนื่องในมหามงคลสมัยพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา ในปี 2550 โดยได้ปลูกป่าในพื้นที่ต้นน้ำลาธารที่มีสภาพเสื่อมโทรม เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2549 ณ อุทยานเกษตรและฟาร์มมหาวิทยาลัย โครงการพัฒนาบ้านโปง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยได้รับเกียรติจากรองศาสตราจารย์ ดร.เทพ พงษ์พานิช อธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นประธานในพิธีปลูกป่า
     ตามที่รัฐบาลได้จัดทำโครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่อง ในวโรกาสทรงครองราชย์ ปีที่ 50 ขึ้น โดยเชิญชวนองค์กรของรัฐและเอกชน ตลอดจนประชาชนทุกหมู่เหล่า ทุกสาขาอาชีพ ร่วมแรงร่วมในกันปลูกป่า เพื่อถวายเป็นราชสักการะแด่องค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสทรงครองราชย์ ปีที่ 50 ใน พ.ศ. 2539 มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จึงได้จัดทำโครงการปลูกต้นไม้ในพื้นที่ป่าต้นน้ำลำธารที่มีสภาพเสื่อมโทรม โดยการปลูกป่าเสริมและอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ให้มีสภาพสมบูรณ์ เพื่อรักษาต้นน้ำลำธารและการศึกษาวิจัยทางด้านป่าไม้ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติต่อไป
     ปัจจุบันเป็นที่ทราบกันว่าการพัฒนาประเทศที่ผ่านมา ได้มีการนำทรัพยากรธรรมชาติไปใช้เกินขีด จำกัด กอรปกับความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ทำให้ในหลายปีที่ผ่านมา โลกได้สูญเสียความหลากหลายทางพันธุกรรมพืชไปอย่างรวดเร็ว พืชที่สำคัญแห่งหนึ่งของโลกก็ประสบปัญหาเช่นเดียวกับประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ที่จำนวนประชากรได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และได้มีการบุกรุกทำลายเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม ทำให้ระบบนิเวศของพืชเปลี่ยนจนพืชบางชนิดได้สูญพันธุ์ไป
     1.1 เพื่อเป็นการสนองพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
     1.2 เพื่อถวายเป็นราชสักการะแด่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
     1.3 เพื่อเป็นการรณรงค์ให้หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน ตลอดจนประชาชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม
     1.4 เพื่ออนุรักษ์ป่าต้นน้ำห้วยแม่โจ้ ตามโครงการพระราชดำริ
     1.5 เพื่อเป็นแหล่งศึกษา วิจัย สำหรับระบบนิเวศวิทยา และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะดิน น้ำ และป่าไม้
     1.6 เพื่อเป็นการปรับปรุงป่าเสื่อมโทรม โดยการปลูกป่าเสริม ให้มีสภาพป่าที่สมบูรณ์ และจัดเป็นชุมชน โดยมีผู้เข้าร่วมปลูกป่าและปล่อยปลา จำนวน 600 คน
โดยมหาวิทยาลัยแม่โจ้ได้ดำเนินการดังนี้
     * สำรวจพื้นที่และวางผังพื้นที่ปลูกป่าถาวรปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติเนื่องในมหามงคลสมัย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา ในปี 2550 โดยได้รับการสนับสนุนพันธุ์ไม้จากศูนย์เพาะกล้าไม้ กรมป่าไม้
     * เริ่มดำเนินการปลูกตั้งแต่วันที่ 3 มิถุนายน 2549 ณ อุทยานเกษตรและฟาร์มมหาวิทยาลัย โครงการพัฒนาบ้านโปง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
     * ให้การศึกษา และสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และสิ่งแวดล้อมแก่นักศึกษา เยาวชน และประชาชนทั่วไป ของชาติ
     * ให้มีการดูแล บำรุงรักษาหลังการปลูก และดำเนินการป้องกันไฟป่าอย่างถาวร
     * ให้มีการประชาสัมพันธ์โครงการฯ ผ่านสื่อมวลชนต่าง ๆ พร้อมทั้งประเมินผลและรายงานผลให้ ผู้เกี่ยวข้องทราบเป็นระยะ ๆ ทำให้ประชาชนทุกคน ทุกสาขาอาชีพ ร่วมแรงร่วมใจดำเนินการโครงการฯ เพื่อถวายเป็นราช สักการะและเกิดจิตสำนึกในความรักและหวงแหนต้นไม้ เป็นการส่งเสริมให้ราษฎรรู้จักคุณค่าของป่าไม้เป็นไปตามนโยบายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และตอบสนองนโยบายของรัฐบาล ทำให้ราษฎรรู้จักการปลูก, บำรุงรักษา และมีใจรักป่าไม้มากยิ่งขึ้น ทำให้ภาคเหนือมีป่าไม้ที่มีสภาพป่าที่สมบูรณ์พร้อมที่จะเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ป่าและจัดเป็นป่าชุมชน พร้อมทั้งเป็นแหล่งกำเนิดของต้นน้ำ ทำให้มีพื้นที่สีเขียวเพิ่มขึ้น เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ ให้ความร่มรื่นและมีภูมิทัศน์ที่สวยงาม

หน่วยงานหลัก/ผู้ประสานโครงการ

มหาวิทยาลัยแม่โจ้
อาจารย์อนันต์ ปินตารักษ์ โทรศัพท์/ โทรสาร 0 5387 3873

หน่วยงานร่วมโครงการ

-