ความเป็นมา
ลุ่มน้ำแจ่มเป็นลุ่มน้ำสาขาที่สำคัญของลุ่มน้ำปิง ซึ่งเป็นลุ่มน้ำหลักของภาคเหนือตอนบน ลุ่มน้ำ แม่แจ่มมีพื้นที่ประมาณ 3,637 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่มีสภาพเป็นภูเขาสูงชันปกคลุมไปด้วยสังคมพืชป่าไม้ชนิดต่างๆ ประมาณ 90% นอกนั้นเป็นที่ราบเชิงเขา ประมาณ 6.70 % และเป็นที่ราบลุ่ม 3.30% มีลำน้ำแม่แจ่มเป็นแหล่งน้ำสำคัญ บริเวณต้นน้ำอยู่ด้านทิศเหนือสุดของพื้นที่ ในเขตพื้นที่ตำบลวัดจันทร์ ไหลผ่านบริเวณส่วนกลางของพื้นที่อำเภอแม่แจ่มยาวประมาณ 135 กิโลเมตร และไหลลงสู่แม่น้ำปิงที่บ้าน สบแจ่มอีกรวม 26 สาย สำหรับในส่วนพื้นที่ราบลุ่มนั้น พบว่าพื้นที่ราบลุ่มบริเวณสองฝั่งริมน้ำแม่แจ่มใกล้ที่ว่าการอำเภอ มีพื้นที่ที่มากที่สุดประมาณ 47 % ของพื้นที่ราบลุ่มทั้งหมด ซึ่งสภาพเหมาะแก่การเพาะปลูก นอกนั้นเป็นที่ราบลุ่มขนาดเล็กกระจายอยู่ตามหุบเขาทั่วไป เพิ่มเติม
ที่ตั้งโครงการและข้อมูลพื้นฐาน
ตำบลกองแขก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่
วัตถุประสงค์ของโครงการ
1 เพื่อดำเนินการพัฒนาป่าไม้ตามแนวพระราชดำริให้คนอยู่คู่กับป่าไม้ โดยชุมชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรป่าไม้
2 เมื่อวางแผนการพัฒนาและใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ป่าไม้ โดยให้ชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าไปดำเนินการพัฒนาอย่างเป็นระบบโดยไม่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติ
3 เมื่อเสริมสร้างแนวคิด ในการอนุรักษ์ป่าไม้ โดยชุมชนและสนับสนุนกลุ่มอนุรักษ์ต่างๆ ให้เป็นแกนนำในการพัฒนาพื้นที่ป่าไม้
4 เพื่อประสานงานให้เกิดความร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องให้เข้ากันอย่างเป็นระบบ
5 ปลูกฝังแนวทางและความร่วมมือในการดำเนินชีวิตของราษฎรที่อยู่อาศัยในลุ่มน้ำทั้งตอนบนซึ่งเป็นป่าต้นน้ำ และตอนล่างซึ่งได้อาศัยประโยชน์จากแหล่งต้นน้ำลำธารตอนบนให้เกื้อกูลซึ่งกันและกัน โดยมีความเข้าใจในการจัดการลุ่มน้ำ
6 ยกระดับคุณภาพชีวิตประชากรเพื่ออาศัยอยู่ในลุ่มน้ำตามแนวพระราชดำริ
เป้าหมายโครงการ
1 พื้นที่ป่าไม้เพิ่มขึ้น
2 มีการใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างถูกวิธี และมีคุณภาพ
3 ลดพื้นที่การทำไร่เลื่อนลอย
4 ชุมชนเกิดความรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ
5 คนกับป่าอยู่ร่วมกันได้อย่างยั่งยืน
งบประมาณการดำเนินการ
งบปกติ จำนวน 1,607,210 บาท
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1 พื้นที่ป่าไม้เพิ่มขึ้น
2 มีการใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างถูกวิธี และมีคุณภาพ
3 ลดพื้นที่การทำไร่เลื่อนลอย
4 ชุมชนเกิดความรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ
5 คนกับป่าอยู่ร่วมกันได้อย่างยั่งยืน
ผลการดำเนินงาน
1 ปลูกป่าหวาย จำนวน 20 ไร่
2 ปลูกไม้ใช้สอย จำนวน 50 ไร่
3 ปรับปรุงระบบนิเวศต้นน้ำ จำนวน 150 ไร่
4 เพาะชำหญ้าแฝก จำนวน 8,000 กล้า
5 เพาะชำกล้าหวาย จำนวน 7,000 กล้า
6 ทำแนวกันไฟ จำนวน 5 กม.
7 สร้างฝายต้นน้ำกึ่งถาวร จำนวน 2 แห่ง
8 สร้างฝานต้นน้ำแบบผสมผสาน จำนวน 20 แห่ง
รูปกิจกรรมการดำเนินงาน
ปัญหาอุปสรรค/แนวทางแก้ไข
- พื้นที่อยู่ห่างไกล มีสภาพเป็นภูเขาสูงชัน เส้นทางคมนาคมไม่สะดวกในช่วงฤดูฝน ยานพาหนะมีสภาพเก่าชำรุดบ่อย
- ชุมชนในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นชนเผ่ากระเหรี่ยง มีแนวคิดเป็นแบบดั้งเดิม มีความต้องการพื้นที่ทำการเกษตรมากกว่าการเพิ่มผลผลิตตามแนวทางวิชาการ การใช้ประโยชน์ที่ดินไม่ถูกวิธี
แนวทางแก้ไข
- สร้างจิตสำนึกปลูกฝังให้ความรู้แก่เยาวชน และชุมชนเพื่อให้เกิดความรักหวงแหนทรัพยากรป่าไม้ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
- วัสดุอุปกรณ์และยานพาหนะที่มีสภาพสมบูรณ์มาใช้ในการปฏิบัติงานเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
หน่วยงานหลัก/ผู้ประสานงาน
สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16
นายนคร ใจเย็น ตำแหน่งเจ้าหน้าที่บริหารงานป่าไม้ 7
สังกัดส่วนจัดการต้นน้ำ โทรศัพท์ 053-892196, 06-1807091
หน่วยงานร่วมโครงการ
-