วันที่ 26 มีนาคม 2546 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯสยามราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรพื้นที่ดอยอมพาย ตำบลปางหินฝน อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ พิกัด 47 QMA 085336 ทรงพบว่าพื้นที่ป่าดอยอมพาย ได้ถูกแผ้วถางทำไร่เลื่อนลอย อย่างกว้างขวาง เป็นจำนวนมากกว่า 1,000 ไร่ และมีแนวโน้มว่าราษฎรจะทำการบุกรุกพื้นที่ป่า เพื่อขยายพื้นที่ทำกินเพิ่มขึ้นอีก เนื่องจากปัญหาการขาดแคลนที่ดินทำกินและปัญหาที่ดินขาดสารอาหารสำหรับพืชไร่ ทำให้ต้องจับจองที่ดินเพื่อเป็นไร่หมุนเวียนเพิ่มขึ้นครอบครัวละหลาย ๆ แปลง ถ้าปล่อยให้สถานการณ์การบุกรุกแผ้วถางป่าดำเนินไปเช่นกัน พื้นที่ป่าไม้ก็จะถูกทำลายลงจนหมดสิ้นอย่างแน่นอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งดอยอมพาย ซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำลำแม่ปิงน้อย ระดับความสูงเฉลี่ยประมาณ 12,000 แมตร และยอดสูงสุด มีความสูง 1,480 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลางมีลำห้วยสายเล็ก ๆ เช่น ลำห้วยแม่ปุ๊ ไหลลงสู่ลำแม่ปิงน้อยและไหลต่อไปยังลำน้ำแม่แจ่ม ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาหลักของลำน้ำแม่ปิงจะส่งผลกระทบให้ลำน้ำแม่ปิงซึ่งเป็นลำน้ำสายหลักของประเทศขาดแคลนน้ำต่อไปในอนาคต สภาพพันธุ์พืชและสัตว์ป่า จากการสำรวจพบว่าสภาพป่าโดยทั่วไปเป็นป่าเบญจพรรณและป่าดิบเขา สัตว์ป่าที่อาศัยบริเวณนี้ยังมีพอสมควร เช่น เก้ง ชะนี กระต่าย ไก่ป่าต่าง ๆ หมูป่า เม่นหางสั้น เม่นหางพวง แมวป่า และนกชนิดต่าง ๆ สัตว์เลื้อยคลาน เช่น งูเหลือม งูหลาม งูเห่า ฯลฯ สภาพภูมิอากาศมีอุณหภูมิค่อนข้างเย็น อุณหภูมิเฉลี่ย ระหว่าง 10- 25 องศาเซลเซียส เหมาะสำหรับปลูกพืชไม้เมืองหนาว สำหรับชุมชนที่ขึ้นมาบุกรุกจับจองที่ทำกิน บริเวณพื้นที่โดยรอบดอยอมพาย มีจำนวน 4 กลุ่ม คือ
กลุ่มที่ 1 ใช้ชื่อกลุ่มบ้านสาม มี 36 ครอบครัว ประชากร 190 คน
กลุ่มที่ 2 ใช้ชื่อกลุ่มผักไผ่ มี 23 ครอบครัว ประชากร 190 คน
กลุ่มที่ 3 ใช้ชื่อกลุ่มละอางใต้ มี 5 ครอบครัว ประชากร 34 คน
ทั้ง 3 กลุ่ม เป็นชาวเขาเผ่าลั๊วะ จากหมู่บ้านสาม ตำบลห้วยห้อม อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน นับถือศาสนาพุทธและคริสต์ มาจับจองที่ดินในเขตดอยอมพาย อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ครอบครัวละ 3 – 4 แปลง ๆ ละประมาณ 5 – 10 ไร่ ทำไร่หมุนเวียนปลูกกระหล่ำปลี เพื่อส่งไปจำหน่ายที่บ้านกองลอย อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งอยู่ห่างออกไป 76 กิโลเมตร
กลุ่มที่ 4 เป็นราษฎรชาวกระเหรี่ยงจากหมู่บ้านเซโดซา อำเภอแม่แจ่ม จากจังหวัดเชียงใหม่ ไม่ทราบจำนวนได้เข้ามาบุกรุกที่ทำกิน ทำไร่ข้าวโพด ฟักทอง และกระหล่ำปลี ราษฎรชาวกระเหรี่ยงกลุ่มนี้กำลังมีปัญหาขัดแย้งที่ดินทำกินกับชาวลั๊วะจากลุ่มบ้านสาม และที่หมู่บ้านเซโดซา ยังเป็นแหล่งยาเสพติดที่สำคัญ ที่ทางราชการควรจะให้ความสนใจแก้ไขปัญหาเป็นพิเศษอีกด้วย
���������
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้ทรงรับทราบปัญหาดังกล่าวจึงได้เสด็จฯ ทอดพระเนตรพื้นที่ดอยอมพาย ในวันนี้ ได้ทรงเชิญแม่ทัพภาคที่ 3 ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ ผู้แทนกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ผู้แทนกรมชลประทาน ผู้บังคับการกรมทหารพรานที่ 36 และหัวหน้าส่วนราชการต่างๆที่เกี่ยวข้องมาร่วมประชุมเพื่อแก้ปัญหา สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้ง“สถานีพัฒนาการเกษตรในพื้นที่สูง ดอยอมพาย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลปางหินฝน อำเภอปางหินฝน อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่”เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวข้างต้น