กิจกรรมพัฒนาศักยภาพการผลิตพืชเศรษฐกิจบนที่สูง โดยศูนย์วิจัยพืชไร่เชียงใหม่ สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 กรมวิชาการเกษตร
1. การพัฒนาการผลิตพืชไร่
1. กิจกรรมพัฒนาการผลิตถั่วแดงหลวง
ดำเนินการให้ความรู้ คำแนะนำ ตลอดจนการใช้ปัจจัยการผลิตที่ถูกต้องและเหมาะสม สำหรับการปลูกถั่วแดงหลวงพันธุ์หมอกจ๋าม พื้นที่ 30 ไร่ และแปลงขยายผล 271 ไร่ สำหรับถั่วรุ่นที่ 1 (ต้นฤดูฝน) โดยปลูกช่วงเดือนพฤษภาคมและเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงเดือนสิงหาคม 2550 ได้ผลผลิตเฉลี่ย 111.2 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งผลผลิตที่ได้ค่อนข้างต่ำ เนื่องจากเกิดสภาวะฝนทิ้งช่วง ระยะถั่วติดดอก-ฝักอ่อน และเกษตรกรส่วนใหญ่ไม่มีการใช้ปุ๋ยใด ๆ เสริมเลย (ผลผลิตรวมทั้งสิ้น 30,135 กิโลกรัม) เกษตรกรจำหน่ายและได้รับผลตอบแทนเฉลี่ย 17.70 บาทต่อกิโลกรัม ส่วนถั่วแดงหลวง รุ่นที่ 2 (ปลายฤดูฝน) ปลูกช่วงปลายเดือนสิงหาคมถึงต้นเดือนกันยายน 2550 พื้นที่ปลูก 306.8 ไร่ การงอก การเจริญเติบโตค่อนข้างสม่ำเสมอดี การติดฝักสมบูรณ์ดี เกษตรกรส่วนใหญ่มีการใส่ปุ๋ย เมล็ดค่อนข้างสมบูรณ์ได้ผลผลิตเฉลี่ย 138.5 กิโลกรัมต่อไร่ ได้ผลผลิตรวม 57,318 กิโลกรัม จำหน่ายได้ผลตอบแทน 22 บาทต่อกิโลกรัม
การผลิตถั่วแดงหลวงรุ่น 1 (ต้นฤดูฝน)
แปลงถั่วแดงหลวง การเจริญเติบโตของถั่ว
การติดดอก ตากผลผลิตรอการนวด
เมล็ดถั่วแดงหลวงที่สมบูรณ์
2. กิจกรรมพัฒนาการปลูกพืชตระกูลถั่วคลุมบำรุงดิน
ดำเนินการปลูกพืชตระกูลถั่ว เน้นพืชอาหาร เพื่อการบริโภคและการปรับปรุงบำรุงดินพื้นที่ทำกินโดยใช้ถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น 3 ถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60 รวมพื้นที่ 2 ไร่ จากการให้ความรู้ คำแนะนำวิธีการเตรียมแปลง การปลูกและปฏิบัติดูแลรักษาที่ถูกต้อง – เหมาะสม และการใช้ปัจจัยการผลิตอื่นที่จำเป็น (ปุ๋ยที่มีธาตุฟอสฟอรัสสูง) ทำให้สามารถได้ผลผลิตที่ดี และเกษตรกรนำผลผลิตไปบริโภคในครัวเรือน
การเจริญเติบโตของถั่วเหลือง การติดฝักถั่วเหลืองพันธุ์ ชม.60
การแปรรูปเป็นถั่วเน่า
3. กิจกรรมพัฒนาการผลิตข้าวโพด
ดำเนินการเตรียมแปลงและปลูกช่วงเดือนพฤษภาคม 2550 ใช้ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่ ใส่พร้อมปลูก การเจริญเติบโตค่อนข้างดี โดยเกษตรกรนำผลผลิตไปใช้ประโยชน์เพื่อการบริโภคในครัวเรือนและเป็นอาหารสัตว์
ข้าวโพดปลูกร่วมระบบกับพืชอื่น
2. การพัฒนาการผลิตพืชศักยภาพอื่น
1. กิจกรรมพัฒนาการผลิตพืชผัก
ดำเนินการพัฒนาการผลิตพืชสำหรับการบริโภคในครัวเรือนและเสริมรายได้ เพื่อเป็นแหล่งอาหารที่ปลอดภัยจากสารพิษของเกษตรกรและชุมชนพื้นที่โครงการฯ ซึ่งเกษตรกรให้ความสนใจปลูกพืชผักหลากหลายชนิด โดยเฉพาะผักกาดขาว เนื่องจากปลูกง่ายให้ผลผลิตเร็วและเกษตรกรนิยมบริโภค อีกทั้งยังสามารถสร้างรายได้จากผลผลิตที่เกินความต้องการบริโภคโดยจำหน่ายภายในชุมชนด้วย
แปลงผักกาดขาว การเจริญเติบโตของผักกาด
2. กิจกรรมพัฒนาการผลิตเห็ด
ดำเนินการพัฒนาการผลิตเพื่อเพิ่มชนิดอาหารสำหรับครัวเรือนของเกษตรกรและชุมชน โดยให้เกษตรกรได้รับโอกาสเรียน รู้จากการดูงานการผลิตเห็ด จนเกิดความมั่นใจและจัดตั้งกลุ่มการผลิตขึ้น จัดสร้างโรงเรือน จำนวน 1 โรง และผลิตเห็ดนางรมขาว มีผลผลิตเป็นอาหารและรายได้ในที่สุด
โรงเรือนเห็ดกลุ่มเกษตรกร ผลผลิตเห็ดนางรมขาว
1. งานการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรดำเนินกิจกรรมการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร เพื่อสร้างโอกาสให้เกษตรกรได้รับความรู้ ประสบการณ์ ทักษะด้านการผลิตทางการเกษตรมากขึ้น ดังนี้
1. การฝึกอบรม จำนวน 2 หลักสูตร ดังนี้
1.1 หลักสูตร การปลูกและการจัดการผลิตถั่วแดงหลวง มีเกษตรกรร่วมฝึกอบรมจำนวน 50 ราย และสามารถทดสอบผ่านการประเมินทั้งหมด
1.2 หลักสูตร การปลูกและการจัดการผลิตพืชผัก มีเกษตรกรร่วมการฝึกอบรม จำนวน 50 ราย และสามารถทดสอบผ่านการประเมินทั้งหมด2. การศึกษาและดูงาน เกษตรกรให้ความสนใจด้านการผลิตเห็ด ซึ่งได้รับโอกาสศึกษาดูงานการผลิตเห็ดที่โครงการพิเศษสวนเกษตรเมืองงาย ในองค์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ ทำให้เกิดความมั่นใจนำความรู้ดังกล่าวมาดำเนินกิจกรรมโดยสร้างโรงเพาะเห็ด 1 โรง และทำการผลิตเห็ดนางรมขาว มีผลผลิตสำหรับบริโภคและจำหน่ายในชุมชนได้
การฝึกอบรมของเกษตรกร การศึกษาดูงานการผลิตเห็ด ที่โครงการพิเศษสวนเกษตรเมืองงาย
2. งานพัฒนาการผลิตข้าว ดำเนินการโดย ศูนย์วิจัยข้าวเชียงใหม่ กรมการข้าว
กิจกรรมที่ 1 ทดสอบและสาธิตการผลิตข้าวนาสวนที่สูงแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม (ในพื้นที่นาขั้นบันไดบุกเบิกใหม่)
ผลการทดสอบ
ชื่อพันธุ์ |
กรรมวิธี (สภาพดินนา) |
ความสูง (ซม.) |
จำนวนรวงต่อกอ |
วันเก็บเกี่ยว |
ผลผลิต (กก./ไร่) |
ขาหนี่ |
ด้านบนหน้าดินหมด (H) |
131 |
8 |
6 ธ.ค. 50 |
412.0 |
|
ด้านล่างหน้าดินเพิ่ม (L) |
172 |
8 |
6 ธ.ค. 50 |
903.0 |
ข้าวหลวงสันป่าตอง |
ด้านบนหน้าดินหมด (H) |
147 |
6 |
13 ธ.ค. 50 |
507.0 |
|
ด้านล่างหน้าดินเพิ่ม (L) |
168 |
12 |
13 ธ.ค. 50 |
970.0 |
ปิอิเนอมู |
ด้านบนหน้าดินหมด (H) |
134 |
7 |
8 ธ.ค. 50 |
427.0 |
|
ด้านล่างหน้าดินเพิ่ม (L) |
160 |
9 |
8 ธ.ค. 50 |
799.24 |
หมายเหตุ ตกกล้าวันที่ 8 มิถุนายน 2550 ปักดำวันที่ 12 กรกฎาคม 2550
กิจกรรมที่ 2 การผลิตและการกระจายข้าวที่สูงพันธุ์ดี
ผลการทดสอบ
ดำเนินการในลักษณะคัดเลือกพันธุ์ใหม่บริสุทธิ์โดยปักดำหนึ่งรวงต่อหนึ่งแถว จำนวน 1,000 รวง เก็บผลผลิตได้ 300 กิโลกรัม หรือสนับสนุนให้เกษตรกรในพื้นที่ใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ดีปลูกในฤดูต่อไป
ปริมาณข้าวที่ผลิตได้เวลา 4 ปี (ข้อมูลยังได้ไม่ครบถ้วน)
ลำดับ |
ปี |
ผลผลิต (กิโลกรัม) |
||
ข้าวไร่ |
ข้าวนาสวน |
รวม |
||
1 |
2547/48 |
31,524 |
13,404 |
44,928 |
2 |
2548/49 |
45,524 |
34,092 |
79,616 |
3 |
2549/50 |
37,070 |
31,030 |
68,100 |
4 |
2550/51 |
47,370 |
28,470 |
75,840 |
การเตรียมดินแปลงกล้าปักดำ ข้าวนาสวนที่สูงที่เป็นลักษณะ นาขั้นบันไดในพื้นที่โครงการฯ
พันธุ์ปิอิเนอมู(SPTC02020) พันธุ์ข้าวเหนียวที่สูงอยู่ในระยะโน้มรวง
�
พันธุ์ข้าวหลวงสันป่าตอง อยู่ในระยะโน้มรวง
�
พันธุ์ขาหนี่(SPTC04005) พันธุ์ข้าวพื้นเมืองในท้องถิ่นอยู่ในระยะโน้มรวง
��
3. การแบ่งกลุ่มเกษตรกรที่ปลูกข้าวนาที่สูง (แบบขั้นบันได)
เป็นเขต หรือโซนการปลูกข้าวตามสภาพการบริหารจัดการโดยถือผู้นำชุมชนเป็นหลัก เพื่อง่ายและสะดวกในการติดตามงาน ทั้งด้านการแก้ไขปัญหาและการให้การสนับสนุนและช่วยเหลือปัจจัยการผลิตตลอดจนให้คำแนะนำ
- แบ่งเป็น 5 กลุ่มโซน
- จำนวนผู้ปลูกข้าว 46 ราย
- รวมพื้นที่ปลูกข้าว 74 ไร่ (นาเก่าและนาใหม่)
��